Behandeling van littekens

Littekenvorming en littekenbehandeling

Littekens worden gevormd als onderdeel van het genezingsproces nadat uw huid is beschadigd. De huid herstelt zichzelf door nieuw weefsel te laten groeien om de wond samen te trekken en eventuele defecten op te vullen die door de verwonding zijn veroorzaakt. Littekenweefsel bestaat voornamelijk uit een eiwit dat collageen wordt genoemd.

Littekens ontstaan ​​in alle soorten en maten. Sommige littekens zijn groot en pijnlijk, andere zijn nauwelijks zichtbaar. Mensen met een getinte huid, evenals roodharige personen, hebben meer kans op het ontwikkelen van keloïde littekens. Keloïden zijn verheven littekens die groeien en zich uitstrekken tot buiten het littekengebied. Afhankelijk van hun grootte, type en locatie kunnen uw littekens er lelijk uitzien en zelfs problemen geven met bewegen.

Niet alle littekens hebben behandeling nodig en vele vervagen na verloop van tijd. Als u last heeft van een litteken of pijn veroorzaakt, kunnen behandelingen helpen.

De diverse soorten littekens

Littekens kunnen overal op de huid ontstaan. Er zijn verschillende soorten littekens, waaronder:

• Contractuur: Een contractuurlitteken zorgt ervoor dat de huid strakker wordt. Dit ontstaat vaak na een brandwond. Deze littekens kunnen het moeilijk maken om te bewegen, vooral wanneer de littekens in de spieren en zenuwen terechtkomen of over een gewricht ontstaan.
• Atrofisch litteken: Deze verzonken littekens zijn vaak het gevolg van waterpokken of acne. Ze zien eruit als afgeronde putjes of kleine inkepingen in de huid. Deze ontwikkelen zich meestal op het gezicht, en kunnen meer opvallen naarmate u ouder wordt omdat de huid na verloop van tijd collageen en elasticiteit verliest.
• Keloïden: Deze littekens komen boven het huidoppervlak uit en verspreiden zich buiten het littekengebied. Het overwoekerde littekenweefsel kan groot worden en beweging beïnvloeden.
• Hypertrofisch litteken: U kunt een hypertrofisch litteken voelen als u er met uw vinger over gaat. Deze verdikte littekens kunnen in de loop van de tijd kleiner worden, maar ze worden nooit helemaal plat. In tegenstelling tot keloïden groeien of verspreiden ze zich niet buiten het littekengebied.
• Striae: Wanneer de huid snel uitzet of krimpt, kan het bindweefsel onder de huid beschadigd raken. Striae ontstaan ​​vaak tijdens de zwangerschap, puberteit of na veel aankomen of afvallen. Ze verschijnen meestal op de borsten, buik, dijen en bovenarmen.

Littekenbehandeling

Behandelingen kunnen de grootte of het uiterlijk van een litteken verbeteren, maar het litteken zal nooit helemaal verdwijnen. Is de littekenvorming niet goed, dan zal in overleg met uw plastisch chirurg een littekenbehandeling worden afgesproken. Er zijn verschillende mogelijkheden om overmatige littekenvorming te behandelen:

• Microneedling: Bij deze techniek wordt het litteken met een kleine naald bewerkt om de collageenproductie te stimuleren. Het kan helpen de huid gladder, steviger en strakker te maken en het uiterlijk van littekens, acne en rimpels te verbeteren.
• Siliconen: Siliconen worden toegepast als verband (siliconenpleister) of als crème/gel. Hypertrofische en keloïde littekens kunnen met siliconen worden behandeld. De siliconen maken littekenweefsel zachter en gladder. Ook de bijkomende klachten als jeuk, pijn of roodheid worden minder.
• Druktherapie: Een elastische bandage, kompres of kous oefent tijdens het genezingsproces druk uit op een wond. De druk voorkomt de vorming van een litteken of verkleint de omvang ervan. Massagetherapie kan ook helpen littekenweefsel af te breken en te laten remodelleren.
• Injecties: Injecties met corticosteroïden kunnen een gunstig effect hebben op de verhevenheid, hardheid, jeuk en pijnlijkheid van het litteken. De injecties kunnen pijnlijk zijn. Om de pijn te verminderen wordt de vloeistof vaak verdund met een verdovingsvloeistof. De vloeistof wordt door de arts in het litteken gespoten met een tussenpose van één tot vier weken (de vloeistof werkt langer door).
• Cryotherapie. Deze techniek maakt gebruik van vloeibare stikstof om een ​​litteken en de aangrenzende weefsels af te koelen tot temperaturen onder het vriespunt. Het is met name geschikt voor de behandeling van keloïd littekens, met als doel om het litteken te doen afvlakken en de ontwikkeling ervan af te remmen.
• Littekencorrectie: Deze wordt door de arts uitgevoerd. Tijdens een operatie wordt het litteken verwijderd en worden de huidranden opnieuw gehecht. Soms wordt de ligging van het litteken aangepast waardoor het beter “valt” in een natuurlijke huidlijn. Hierdoor kan het minder zichtbaar worden of minder onder spanning staan.
• Radiotherapie: In overleg met de arts kan besloten worden het litteken door middel van bestraling te beïnvloeden.
• Camouflage: U kunt doorverwezen worden naar de huidtherapeute voor advies over camouflagetherapie. De huidtherapeute geeft informatie over welke middelen gebruikt kunnen worden en is tevens gespecialiseerd in de behandeling van vochtvermindering door bijvoorbeeld massage van het litteken.

Vergoeding: littekenbehandeling valt na verwijzing door uw huisarts onder verzekerde zorg.

Wat kunt u zelf doen om een litteken te voorkomen?

• Na een operatie of tijdens wondgenezing is het helaas niet altijd mogelijk een litteken te voorkomen. In de beginfase is het beter om geen creme’s te gebruiken. Laat het litteken eerst tot rust komen. Als het litteken droog of schilferig is, kunt u het na één tot twee weken soepel houden met een vochtinbrengende crème. Misschien gebruikt u al een hydraterende crème die u prettig vindt op uw huid. Met speciale littekencrème mag u pas beginnen als er geen open plekjes meer zijn in de huid!
• Maak de wond schoon. Tenzij anders door uw zorgverlener aangegeven kunt u 48 uur na een operatie het wondgebied voorzichtig wassen met water en zeep. Verwijder al het vuil of opgedroogd bloed en breng een verband over de wond aan om ziektekiemen buiten te houden. Zorg ervoor dat u het verband vaak vervangt terwijl de wond geneest.
• Stop met roken! Roken leidt tot een slechtere wondgenezing en geeft een sterk verhoogde kans op wondinfecties!
• Doe voorzichtig aan. Vooral littekens op de rug en de ledematen zijn gevoelig voor te veel spanning. Krachtsporten en gymnastiek kunnen de verlittekende huid beschadigen.
• Bescherm het tegen de zon. Bedek het litteken of gebruik zonnebrandcrème om het te beschermen. Blootstelling aan de zon kan een litteken donkerder maken. Herhaalde blootstelling verhoogt het risico op het ontwikkelen van huidkanker. Bescherm het litteken met een zonnefactor, minimaal SPF 30. Sommige littekens, vooral op het borstbeen, schouder, scheenbeen, kaakrand en oorlel, genezen trager. Ze hebben ook de neiging minder mooi te vormen. Laat u adviseren over de littekenbehandelingsmogelijkheden.